Na przełomie 2017-2018, Francuska Prowincja SMA przystąpiła do realizacji projektu odnowy misyjnej we Francji, który może się streścić w zdaniu: „Wszystkie odłamy SMA są miejscem misyjnego odbioru i posłania…” Mimo trudności z powołaniami misyjnymi, obecność SMA we Francji stawia sobie za zadanie kontynuację posyłania misjonarzy do pracy ewangelizacyjnej w Afryce i bycia misjonarzami na terenie Francji i w Europie. Jest to ambitny projekt odnowy misyjnej oblicza SMA i interesujacy sposób na dotarcie dzisiaj z przesłaniem ewangelicznym do współczesnego świata.

W Lyonie, w mieście historycznie związanym z założeniem SMA (na Wzgórzu Maryjnym Fourvière w 1856 roku), Misyjna Rodzina SMA została zmobilizowana do projektu pracy misyjnej w dużo ściślejszej współpracy między wspólnotami międzynarodowymi. Na prośbę Generalatu SMA w Rzymie, a nastepnie Rady Prowincjalnej SMA w Lyonie, w 2016 wszczęto poszukiwania pomysłu na odnowę istniejącego domu SMA przy ulicy Cours Gambetta 150.

W refleksji nad projektem uczestniczyli głównie członkowie wspólnoty SMA z Lyonu i Chaponost (w tym wielu księży SMA z Afryki, przebywających na studiach lub pracujących w Europie, a podlegajacych pod Prowincję w Lyonie), wspólnota świeckich misjonarzy FLM (Fraternité Laïque Missionnaire), siostry NDA (Notre Dame des Apôtres) i siostry z mojego Zgromadzenia MCS-C (Missionnaires Catéchistes du Sacré-Coeur). Jedenaście ekip, koordynowanych przez lyoński ISEOR (Instytut Socio-Ekonomiczny dla Przedsiebiorstw i Organizacji) według socio-ekonomicznej metody opierającej się na mobilizacji całego dostępnego danej grupie potencjału ludzkiego, spotykało się regularnie przez caly 2016 i 2017 rok.

Szczególną uwaga otoczono wymiar duszpasterski (działalność ewangelizacyjna i duszpasterska: przejęcie przez SMA opieki nad wielokulturową parafią pod wezwaniem Św. Tomasza w Vaux-en-Velin od września 2017 roku) i na potrzebę znalezienia miejsca dla centrum kultur afrykańskich (propozycja dyktowana specyfiką misyjną SMA). Praca misyjna musi zadbać o i uprzywilejować świadectwo misyjne w ścisłej współpracy z kościołem lokalnym, ale nie ogranicza się ona tylko do miejsc, gdzie Kościół jest ewidentnie obecny. Wielokulturowość jest dla SMA wartością samą w sobie, jak i świadectwo misyjne. To, co jest ważne, to pogłębienie relacji pomiędzy kulturą i wiarą.

We Francji oznacza to dotarcie do osób poszkodowanych przez los, w szczególności Afrykańczyków, bez względu na ich miejsce pochodzenia (migrantów i osób, których tożsamość kulturowa spotyka poważne trudności). Oznacza to również bycie zaangażowanym w Kościele lokalnym, by mu pomóc odnaleźć nowy misyjny dynamizm, bycie pośrednikiem w spotkaniach między kulturami, jednocześnie w Kościele i w społeczeństwie (posługa w charytatywnych strukturach solidarności społecznej).

Dom SMA przy Cours Gambetta 150 w Lyonie, od prawie 170-ciu lat, jest misyjnym dziedzictwem całej Misyjnej Rodziny SMA. Założony przez ks. Augusta Planque’a (był też Założycielem siostr NDA) u schyłku XIX-go wieku, ma stanowić dzisiaj historyczne odniesienie dla misyjnej tożsamości wszystkich członków Rodziny Misyjnej SMA, sióstr, księży i misjonarzy świeckich, wolontariuszy i sympatykow misji.

Podstawowe założenia Domu:

- być dynamiczną platformą i domem dla wszystkich misjonarzy SMA, łącznie z wolontariuszami, pracownikami, studentami, emigratami, którym drogi jest kontynent afrykański i związana z nim problematyka;

- być miejscem charyzmatycznym SMA na poziomie lokalnym i międzynarodwym;

- być miejscem spotkań, wymiany poglądów, budowy mostów pomiędzy religiami, kościołami, kulturami i ludami, etc.

- być miejscem odnowy duchowej i formacji misyjnej dla członków Misyjnej Rodziny SMA i tych wszystkich osób (bez względu na wiek), które związane są w sposób szczególny z Afryką.

Dzialalność domu podzielona jest na cztery sekcje:

Misyjna, za którą odpowiedzialny jest francuski ks. Daniel Mellier SMA;

Wspólnotowa, za którą odpowiada Przełożony domu i wspólnoty księży SMA, ks. Pierre Richaud SMA;

Prowincjalna, odpowiedzialna za łączność z Władzami Prowincji na czele z ks. Vincentem Fuchsem SMA;

Kulturowa, grupująca dawne muzeum afrykańskie i działalność intelektualno-naukową oraz animująca Centrum Kultur Afrykańskich, którego dyrektorem zostal pochodzący z Nigerii, ks. Basil Soyoye.

Ostatni z wymienionych sektrów jest oryginalnym owocem wytrwałych poszukiwań nowego przeznaczenia dla Muzeum Afrykańskiego w Lyonie, pobudowanego przez ks. Jean-Marie Chaberta SMA (1874-1933; Wspołzałożyciela sióstr MCS-C), 4-go Przełożonego Generalnego SMA (od 1918 do 1933 roku), tego samego, który przyczynił się do założenia SMA na terenie międzywojennej Polski.

Co prawda stare muzeum, calkowicie wchłonięte w struktury CCA (Carrefour des Cultures Africaines, co na polski może być przełożone jako « Bulwar Kultur Afrykańskich »), straci na dawnej autonomii, ale w ten sposób bogate kolekcje sztuki afrykańskiej będą mogły na nowo służyć krzewieniu kultury i wiedzy o kontynencie afrykańskim, z korzyscią dla tych wszystkich, którym droga jest Afryka i jej przyszłość. Misjonarze SMA, w ten sposób, będą mogli przyczynić się do budowy pokojowej cywilizacji w kontekście francuskim, wychodząc od ich misyjnej tożsamosci, co daje też nowe możliwości dla ewangelizacyjnej dynamiki i jej modernizacji na terenie Francji.

Oczywiście, przekształcenie tego miejsca w „Bulwar Kultur Afrykańskich” wymaga ogromnych środków i czasu. Jest to wieloletni projekt, złożony z kilku kluczowych etapów: oficjalne zamknięcie dotychczasowego muzeum i zabezpieczenie zbiorów muzealnych, biblioteki i mediateki dla studentów (to już należy do przeszłości, gdyż oficjalne zamknięcie miało miejsce 27-go listopada 2017 roku), inauguracja CCA (z dniem 25 marca 2018 roku), remont i modernizacja budynku (jeszcze w planie: między 2019-2021). Ostatnie zwiedzanie wystaw muzealnych miało miejsce 24 i 25-go marca 2018 roku, na prośbę mieszkańców Lyonu, dla których muzeum wpisało się w klasyczny pejzaż lyońskich wizyt turystycznych.

Maski, posągi strażników relikwiarzy, berła starożytnego królestwa Abomey, kolekcja odważników Akan do ważenia złota zostaną ostatecznie zapakowane do kartonów wraz z pozostałymi 2000 wystawionymi eksponatami. Zbiór Stowarzyszenia Misji Afrykańskich (SMA), liczy w sumie 8000 eksponatów i 7000 książek, przywożonych od XIX wieku przez księży wysłanych do ewangelizacji czarnego kontynentu (wśród nich słynne eksponaty księdza Opié i wielu innych).

Jedno jest pewne, muzeum odrodzi się w nowej formie, pod nazwą : „Carrefour des Cultures Africanes” (CCA). Espace de rencontre, d’échange et de découverte, czyli „Bulwar Kultur Afrykanskich”. Miejsce spotkań, wymiany myśli i doświadczeń.

Muzeum przyciągało ponad 10 000 odwiedzających rocznie, głównie uczniów i mimo wsparcia zrzeszenia przyjaciół i wolontariuszy, jego działalność rokrocznie wymagała dofinansowania ze strony Zgromadzenia. Z upływem czasu „stało się zbyt sztywne, zbyt skoncentrowane na kulturach tradycyjnych, bez nawiązania do współczesnej Afryki », mówi ksiądz Basil Soyoye SMA, dyrektor CCA, który dołączył do projektu we wrześniu 2017 roku.

Dzisiaj, wraz z nieuniknionym losem muzeum, obecna działalność domu SMA w Lyonie zdecydowanie zmieniła swój charakter. Zbiory muzealne wymagają zabezpieczenia i opisu przez specjalistów sztuki. Podczas tej żmudnej i długotrwałej pracy, w sali Brésillac proponowane są liczne konferencje tematyczne i debaty międzykulturowe i międzyreligijne, sesje mające na celu wymianę światopoglądową między współczesną Afryką i resztą świata. Odbywają się warsztaty pedagogiczne dla każdego (les « classes decouvertes »), sesje formacyjne dla osób pragnących pracowaś dla Afryki i w Afryce, warsztaty integracyjne dla Afrykańczyków przybyłych do Francji. Działa również biblioteka specjalistyczna dla studentów, są tymczasowe formacje „welcome” (dla studentów ksiezy i zakonnikow nowoprzybyłych do Lyonu, etc., dni Afryki, tematyczne spotkania w apatamie i mini-ekspozycje sztuki Afryki (w tym warsztaty dla dzieci), świadectwa życia misyjnego i inne. W czerwcu 2018 roku ruszają też kursy i warsztaty trzech jezyków afrykańskich (éwé, peulh i lingala). Propozycje te mają na celu przedstawienie nowoczenego spojrzenia na kwestie współczesnej Afryki.

Ten nowy projekt SMA opiera się na ścisłej współpracy w obrębie Misyjnej Rodziny SMA. Jak wyżej powiedziane, jest on jedną z realizacji dużo szerszego programu MIM (Maison Internationale Missionnaire – Międzynarodowy Dom Misyjny), który jest nowym pomysłem na Dom SMA przy Cours Gambetta 150, który dzisiaj ma za zadanie przede wszystkim gromadzić wokół siebie Misyjną Rodzinę SMA.

„Bulwar Kultur Afrykańskich” będzie zajmować dużo mniejszą powierzchnię wystawową: 250 m², zamiast dotychczasowych 750 m², poświęconą czasowym wystawom tematycznym, w celu przyciągnięcia nowej publiczności. Pozostała powierzchnia od 300 do 400 m² z widownią będzie miejscem pokazów i debat, a zatem sceną witalności kulturowej. Bulwar ma być funkcjonalnym narzędziem do ewangelizacji dzisiaj: "wymiana międzykulturowa i międzyreligijna - to jest nasza dzisiejsza misja", podkreśla ksiądz François Hervé du Pénhoat SMA, Prowincjał SMA w Lyonie.

Tej nowej ambitnej srukturze SMA we francuskim Lyonie życzymy owocnej realizacji nowej misji.